Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 Ngữ Văn Yên Bái

Phần I – văn bản trích “Tiệc xòe vui nhất” của Nguyễn Huy Thiệp:

Câu 1: Xác định điểm nhìn trần thuật của văn bản

Điểm nhìn trần thuật của văn bản là điểm nhìn của người kể chuyện toàn tri (từ bên ngoài). Người kể chuyện đứng ở vị trí bên ngoài câu chuyện, có khả năng biết được tất cả những gì xảy ra, bao gồm cả tâm lý, suy nghĩ của các nhân vật. Điều này thể hiện qua những đoạn mô tả như “E mỉm cười, trái tim nàng rung động khi nhìn thấy đôi mắt dũng cảm của người cầu hôn” hay “Nhưng vốn thông minh, E biết, những người dũng cảm sẽ mải mê với sự nghiệp của mình”.

Câu 2: Nêu những suy nghĩ của nàng E về đức tính dũng cảm

Nàng E có hai suy nghĩ chính về đức tính dũng cảm:

• Những người dũng cảm sẽ mải mê với sự nghiệp của mình: E nhận ra rằng những người có đức tính dũng cảm thường tập trung hoàn toàn vào công việc, sự nghiệp của họ, có thể không dành đủ thời gian cho gia đình.
• Đức tính dũng cảm đáng quý nhưng không khó kiếm: E cho rằng tuy dũng cảm là đức tính tốt đẹp, nhưng không phải là hiếm có vì “mới từ sáng đến chiều chàng đã chứng minh được nó” và “Nhiều người con trai chân chính ở rừng có đức tính này”.

Câu 3: Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ nói trong đoạn trích

Đoạn trích thể hiện các đặc điểm sau của ngôn ngữ nói:

Sử dụng nhiều yếu tố phi ngôn ngữ:

• “hét lên”, “nói nghiêm trang”, “gầm lên” thể hiện cảm xúc và thái độ của người nói

Ngôn ngữ đối thoại, có người nói, có người nghe:

• Cuộc đối thoại giữa trưởng bản, Hặc và E tạo nên tính chất tương tác

Sử dụng nhiều từ ngữ dễ hiểu, biểu cảm:

• “Ai tin mày!”, “Then biết!” – ngôn ngữ gần gũi, dân dã

Sử dụng nhiều câu rút gọn:

• “Phải chứng minh!”, “Điên rồ!” – câu cảm thán ngắn gọn, mạnh mẽ

Câu 4: Trình bày ý nghĩa của chi tiết kì ảo trong văn bản

Chi tiết kì ảo trong văn bản là cảnh Hặc cầu mưa thành công có nhiều ý nghĩa:

Thể hiện đức tính trung thực của chàng Hặc: Việc trời đáp lời cầu nguyện chứng minh lòng trung thực của Hặc là thật sự trong sáng, không giả dối.

Ngợi ca lòng trung thực: Khẳng định trung thực là “đáng quý và khó kiếm nhất” hơn cả sự dũng cảm, khôn ngoan và giàu có.

Thúc đẩy sự phát triển của cốt truyện: Chi tiết này tạo bước ngoặt quyết định, giúp Hặc được chấp nhận và cưới được nàng E.

Làm cho câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn: Yếu tố thần kì tạo nên sức hút và tính nghệ thuật cho tác phẩm.

Câu 5: Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống hôm nay

Thông điệp: Đức tính trung thực rất đáng quý, người trung thực đáng được trân trọng, yêu quý.

Lí do: Trong xã hội hiện đại, khi mà sự cạnh tranh gay gắt đôi khi khiến con người có xu hướng gian dối để đạt được mục đích, thông điệp về lòng trung thực càng trở nên có giá trị. Như trong tác phẩm, Hặc tuy là người nghèo khổ, mồ côi nhưng nhờ lòng trung thực mà được mọi người tôn trọng và có được hạnh phúc. Điều này khuyến khích chúng ta sống chân thật, dù có thể “chịu đau khổ thiệt thòi” nhưng cuối cùng sẽ được đền đáp xứng đáng. Lòng trung thực là nền tảng của mọi mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống.

Phần II – Viết:

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn nghị luận phân tích nhân vật chàng Hặc

Yêu cầu về hình thức và dung lượng (0,25 điểm):

• Đảm bảo đúng yêu cầu về hình thức đoạn văn nghị luận
• Dung lượng khoảng 200 chữ
• Có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, móc xích hoặc song hành

Xác định đúng vấn đề nghị luận (0,25 điểm):

• Phân tích nhân vật chàng Hặc trong văn bản “Tiệc xòe vui nhất”

Nội dung đoạn văn (1,0 điểm) cần đảm bảo:

• Hoàn cảnh: Hặc là chàng trai mồ côi, một thợ săn xuất sắc nhất bản
• Đức tính: Có đức tính trung thực, được nàng E trân trọng
• Hành động: Chàng Hặc đến cầu hôn nàng E, được Trời giúp đỡ; cuối cùng cưới được nàng E xinh đẹp, con gái của trưởng bản
• Ý nghĩa: Nhân vật chàng Hặc thể hiện quan điểm của nhà văn: đức tính trung thực đáng quý nhất. Người có đức tính này có thể chịu đau khổ, thiệt thòi nhưng được trân trọng, yêu thương và có cuộc sống tốt đẹp

Diễn đạt (0,25 điểm):

• Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt
• Liên kết câu trong đoạn văn

Sáng tạo (0,25 điểm):

• Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận
• Có cách diễn đạt mới mẻ

Chàng Hặc trong “Tiệc xòe vui nhất” là hình tượng tiêu biểu cho giá trị của lòng trung thực, một đức tính được Nguyễn Huy Thiệp tôn vinh. Hặc xuất hiện với hoàn cảnh éo le, là một chàng trai mồ côi, không có tài sản hay địa vị, nhưng lại là thợ săn xuất sắc nhất bản. Điều làm nên giá trị của Hặc chính là đức tính trung thực, điều mà chàng tự tin khẳng định là “đáng quý và khó kiếm nhất”. Khác với những người cầu hôn trước, Hặc không chứng minh bằng vật chất mà bằng sự chân thành, và điều kỳ diệu đã xảy ra khi Trời đáp lời cầu nguyện của chàng bằng cơn mưa giữa hạn hán. Nhờ đó, Hặc được nàng E trân trọng và cuối cùng cưới được nàng, con gái trưởng bản. Qua nhân vật Hặc, nhà văn gửi gắm quan điểm sâu sắc: trung thực là đức tính cao quý nhất, dù người sở hữu nó có thể chịu đau khổ, thiệt thòi, nhưng sẽ được yêu thương và có cuộc sống tốt đẹp. Hình tượng Hặc là bài học về giá trị của sự chân thật trong cuộc sống.

Câu 2 (4,0 điểm): Bài văn nghị luận về hội nhập quốc tế và văn hóa truyền thống

Bảo đảm bố cục và dung lượng (0,25 điểm):

• Đảm bảo bố cục ba phần của bài văn nghị luận
• Dung lượng khoảng 600 chữ

Xác định đúng vấn đề nghị luận (0,5 điểm):

• Thời kì hội nhập quốc tế đem đến nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho việc bảo tồn, phát triển văn hóa truyền thống

Nội dung bài văn (2,5 điểm) theo gợi ý:

Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận

• Giải thích văn hóa truyền thống là những giá trị vật chất và tinh thần được lưu truyền qua nhiều thế hệ
• Hội nhập quốc tế là quá trình liên kết, gắn kết các quốc gia, dân tộc vì mục tiêu phát triển

Thân bài:

Về cơ hội:

• Hội nhập quốc tế là cơ hội để văn hóa truyền thống được tiếp xúc với những nền văn hóa trên thế giới
• Trở nên phong phú, đa dạng, vừa mang nét truyền thống vừa hiện đại
• Tạo cơ hội để quảng bá du lịch, đất nước, thể hiện bản sắc dân tộc

Về thách thức:

• Hội nhập quốc tế là thách thức bởi khi hội nhập, văn hóa truyền thống chịu áp lực cạnh tranh, xung đột lớn, có nguy cơ mai một, mất bản sắc
• Quá trình hội nhập văn hóa có thể tác động tiêu cực đến tâm lý và lối sống của con người, đặc biệt với người trẻ

Từ góc nhìn người trẻ:

• Tuổi trẻ năng động, sáng tạo nhưng thiếu bản lĩnh và hiểu biết chưa sâu sắc
• Cần ý thức được vai trò, trách nhiệm trong việc bảo tồn, phát triển văn hóa truyền thống
• Tích cực học tập, nghiên cứu, có hành động cụ thể để quảng bá văn hóa dân tộc
• Tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại

Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận

Diễn đạt (0,25 điểm):

• Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt
• Liên kết văn bản

Sáng tạo (0,5 điểm):

• Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận
• Có cách diễn đạt mới mẻ

Hội nhập quốc tế, xu thế tất yếu của thời đại toàn cầu hóa, đã mở ra cánh cửa để các quốc gia kết nối, hợp tác trên mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị đến văn hóa. Văn hóa truyền thống – linh hồn của dân tộc với những giá trị vật chất và tinh thần được lưu truyền qua nhiều thế hệ – đang đứng trước cả cơ hội phát triển và thách thức bảo tồn. Từ góc nhìn của người trẻ, thế hệ tương lai của đất nước, tôi nhận thấy đây là một bài toán đòi hỏi sự cân bằng giữa việc tiếp thu cái mới và giữ gìn bản sắc dân tộc.

Hội nhập quốc tế mang lại nhiều cơ hội quý báu để quảng bá và làm giàu văn hóa truyền thống. Việt Nam, với bề dày lịch sử và sự đa dạng văn hóa, có thể giới thiệu những nét đẹp độc đáo như áo dài, phở, hay các lễ hội truyền thống tới bạn bè thế giới. Các sự kiện giao lưu văn hóa, du lịch và công nghệ truyền thông hiện đại giúp hình ảnh đất nước được lan tỏa, khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong giới trẻ . Hơn nữa, hội nhập còn tạo điều kiện để văn hóa truyền thống tiếp xúc với các nền văn hóa khác, trở nên phong phú hơn khi kết hợp giữa nét cổ truyền và hơi thở hiện đại. Những sản phẩm âm nhạc, thời trang hay nghệ thuật lấy cảm hứng từ dân gian nhưng mang phong cách mới đã chinh phục cả thị trường trong và ngoài nước .

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, hội nhập quốc tế cũng đặt ra không ít thách thức cho việc bảo tồn văn hóa truyền thống. Sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ khiến nhiều giá trị truyền thống có nguy cơ mai một, đặc biệt khi giới trẻ dễ bị cuốn theo những xu hướng ngoại lai từ phim ảnh, âm nhạc và mạng xã hội . Các ngày lễ như Tết Nguyên đán hay Trung thu đôi khi bị thương mại hóa, mất đi ý nghĩa sâu sắc vốn có . Thêm vào đó, áp lực cạnh tranh và sự xâm lấn của văn hóa đại chúng từ các nước phát triển có thể khiến người trẻ xem nhẹ những giá trị truyền thống, dẫn đến nguy cơ “hòa tan” bản sắc dân tộc .

Là thế hệ trẻ, chúng tôi nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ và phát huy văn hóa truyền thống. Dù năng động và sáng tạo, chúng tôi đôi khi còn thiếu bản lĩnh và hiểu biết sâu sắc về giá trị văn hóa dân tộc . Vì vậy, cần tích cực học tập, nghiên cứu và tham gia các hoạt động thực hành văn hóa như lễ hội, trò chơi dân gian hay khôi phục các làn điệu truyền thống . Công nghệ và mạng xã hội có thể trở thành công cụ mạnh mẽ để quảng bá văn hóa Việt Nam qua các video, bài viết giới thiệu về ẩm thực, phong tục hay di sản . Đồng thời, sáng tạo trong bảo tồn là hướng đi bền vững, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại để tạo ra những sản phẩm văn hóa hấp dẫn, gần gũi với giới trẻ . Quan trọng hơn, chúng tôi cần tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới, tránh chạy theo xu hướng ngoại lai một cách mù quáng .

Hội nhập quốc tế là con đường hai chiều, vừa mở ra cơ hội quảng bá văn hóa, vừa đặt ra thách thức bảo vệ bản sắc dân tộc. Người trẻ cần ý thức rõ trách nhiệm của mình, biến tình yêu và lòng tự hào dân tộc thành hành động cụ thể để giữ gìn và phát triển văn hóa truyền thống. Một nền văn hóa giàu bản sắc sẽ giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên trường quốc tế, đồng thời giữ vững cốt lõi dân tộc trong dòng chảy toàn cầu hóa.