BUỔI SỚM
(Lược một đoạn: Bính vốn là một cậu ấm sinh ra và lớn lên tại Hà Nội. Từ khi thầy Bính mất, Bính đâm ra ăn chơi, trụy lạc. Mặc kệ sự níu giữ, khuyên răn, đau buồn của mẹ, Bính chìm trong sự sa đọa không tìm thấy lối ra. Những tưởng cuộc sống của Bính sẽ mãi trượt dài như vậy, thế nhưng lại có một sự việc khiến mọi chuyện thay đổi. Một tối nọ, anh cứ nằm mà trằn trọc mãi chẳng thể nào ngủ được. Xoay phải, xoay trái cũng chỉ càng làm cho bản thân thêm phần khó chịu nên anh quyết định sẽ thức dậy. Chính nhờ quyết định này mà cuộc sống của anh như được mở ra lần thứ hai, như được bước tiếp sang một trang mới)
[…] Nhưng hôm nay, cái mát của buổi ban mai làm tươi lại những cảm giác trong sạch, thanh cao ngày nhỏ. Tiếng gù gù của chim bồ câu hàng xóm không còn nữa, nhưng tiếng cười nói của những người đi chợ sớm vẫn vang lên bên giậu thưa.
Nước mưa trong bể vẫn mát như ngày còn trẻ; trên cao, trời xanh thẫm không một gợn mây, lát nữa sẽ rực rỡ những ánh hồng của nắng. Bính đứng dậy bước đến bên bụi hồng nhung bên cạnh bể. Chàng cúi xuống ngắt một bông hoa. Như ngày xưa, chàng ngắt để trên đĩa sứ sớm mai; bông hoa vừa hé nở, cánh nhỏ còn khép giữ một giọt sương long lanh trong như ngọc. Tự đóa hoa bốc lên một mùi hương quen mến, mùi hương mộc mạc và đầm ấm của hồng nhà; Bính tưởng mùi hương dịu dàng và cao quý như tình yêu của mẹ chàng đối với chàng. Lòng thương mẹ rung động khẽ trong tâm Bính. Chàng muốn sớm nay, khi trở dậy, bà mẹ già đã nhiều lần khóc vì con lại thấy trên đĩa sứ mấy bông hoa hái trong sương sớm như ngày xưa. Đây là thức dâng của buổi sớm mai, của cái mát thanh cao giữ trong khe lá và trên mặt nước mưa. Bính thấy tâm hồn trở nên mát rượi và yên tĩnh. Chàng thấy mình, lại như ngày trẻ, đang cúi người nhìn sương đọng trên chùm lá tươi non. Và tiếng buổi sớm, tiếng gù của đôi chim bồ câu đôi bên hàng xóm từ những ngày đã qua trong thời niên thiếu, lại hình như vang vang đâu đây. Chàng đứng dậy; gió mát từ ngoài đồng ruộng quanh nhà nhẹ nhàng đưa lại mùi cỏ ướt. Trời đã đổi màu xanh ra màu hồng phơi phới, trên cao. Bình minh của ngày rực rỡ bắt đầu tươi sáng ở phía xa. Trong nhà, bà mẹ đã trở dậy, vén màn, ngồi lần tràng hạt, cụ niệm trăm câu kinh phật. Tiếng mẹ chàng còn trong và nhẹ như xưa. Bính rón rén đi vào; không dám động mạnh. Chàng đến bên bàn thờ đặt hoa trên đĩa, thay nước mưa trong chiếc bát cổ. Và khi đặt tràng hạt xuống, mẹ chàng hỏi như ngày xưa, dịu dàng và âu yếm, như khi chàng còn nhỏ:
-Sao dậy sớm thế, con?…
Phần I: Đọc Hiểu
Câu 1: Xác định ngôi kể trong văn bản
Ngôi kể trong văn bản là ngôi thứ ba. Điều này được thể hiện qua việc tác giả sử dụng đại từ nhân xưng “chàng”, “anh” để gọi nhân vật Bính, và “bà mẹ”, “mẹ chàng” để chỉ người mẹ. Người kể đứng ngoài câu chuyện, quan sát và tường thuật lại những suy nghĩ, cảm xúc cũng như hành động của nhân vật.
Câu 2: Hình ảnh quen thuộc của buổi ban mai
Những hình ảnh quen thuộc của buổi ban mai mà nhân vật Bính nhìn thấy trong đoạn văn đầu tiên bao gồm:
- Tiếng cười nói của những người đi chợ sớm vang lên bên giậu thưa
- Nước mưa trong bể vẫn mát như ngày còn trẻ
- Trời xanh thẫm không một gợn mây
- Những ánh hồng của nắng sắp rực rỡ
Câu 3: Tác dụng của biện pháp liệt kê
Biện pháp tu từ liệt kê trong câu “Trong nhà, bà mẹ đã trở dậy, vén màn, ngồi lần tràng hạt, cụ niệm trăm câu kinh phật” có các tác dụng sau:
- Nêu ra hàng loạt những việc làm quen thuộc của mẹ vào buổi sớm mai
- Gợi ra hình ảnh người mẹ nhân hậu, ấm áp – một người mẹ luôn dậy sớm, chăm chỉ và đạo đức
- Tạo nhịp điệu cho câu văn, làm cho câu văn có tính chất liên tục, mượt mà
Câu 4: Ý nghĩa hình ảnh “bông hoa hồng nhung”
Hình ảnh “bông hoa hồng nhung” mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:
- Biểu tượng của sự tươi mới, hi vọng: Bông hoa “vừa hé nở, cánh nhỏ còn khép giữ một giọt sương long lanh” như ẩn dụ cho sự khởi đầu mới trong cuộc sống của Bính
- Thể hiện lòng biết ơn đối với mẹ: Việc Bính ngắt hoa để trên đĩa sứ như ngày xưa thể hiện sự hối hận và muốn bù đắp tình yêu thương của mẹ
- Sự thay đổi tích cực trong tâm hồn: Mùi hương của hoa “dịu dàng và cao quý như tình yêu của mẹ” đã đánh thức những cảm xúc tốt đẹp trong Bính
Câu 5: Thông điệp ý nghĩa và giải thích
Thông điệp có ý nghĩa nhất từ văn bản là tầm quan trọng của gia đình, truyền thống và hy vọng trong việc vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
Lý do lựa chọn thông điệp này:
- Câu chuyện cho thấy dù Bính có sa ngã đến đâu, tình yêu thương của mẹ và những kỷ niệm tốt đẹp về gia đình vẫn là điểm tựa giúp anh tỉnh thức
- Không gian gia đình quen thuộc với những hình ảnh bình dị như bông hoa, tiếng kinh phật của mẹ đã có sức mạnh chữa lành tâm hồn
- Điều này nhắc nhở chúng ta về giá trị của tình thân, sự quan tâm yêu thương trong gia đình như một nguồn động lực mạnh mẽ để vượt qua khó khăn và thay đổi tích cực
Phần II – Viết
Câu 1: Viết đoạn văn nghị luận phân tích tâm trạng nhân vật Bính (2,0 điểm)
Phương pháp làm bài:
- Vận dụng kiến thức về cách viết đoạn văn nghị luận
- Lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng
- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ
Cách triển khai đoạn văn:
Mở đoạn: Giới thiệu chung về nhân vật và tình huống
Thân đoạn: Phân tích các tâm trạng chính của Bính:
- Tâm trạng ngỡ ngàng, bỡ ngỡ: Bính bất ngờ trước khung cảnh buổi sớm quen thuộc mà anh đã lâu không để ý. Những hình ảnh như “tiếng cười nói của những người đi chợ sớm”, “nước mưa trong bể vẫn mát như ngày còn trẻ” khiến anh cảm thấy lạ lẫm
- Tâm trạng ân hận, hối hận: Nhìn lại cuộc sống sa đọa của mình, Bính cảm thấy tự trách vì đã để mẹ già phải chịu đựng, vì những đêm ăn chơi hưởng lạc khiến gia đình lâm vào cảnh khó khăn
- Tâm trạng thức tỉnh, hồi sinh: Hình ảnh bông hoa hồng nhung và tình yêu của mẹ đã đánh thức những cảm xúc tốt đẹp trong Bính, giúp anh nhận ra giá trị của tình thân
Kết đoạn: Đánh giá nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật và ý nghĩa
Trong truyện ngắn “Buổi sớm”, Thạch Lam đã khắc họa tinh tế diễn biến tâm lý phức tạp của nhân vật Bính, một chàng trai từng sa ngã vào lối sống truỵ lạc. Ban đầu, Bính trải qua tâm trạng ngỡ ngàng, lạ lẫm khi đối diện với khung cảnh buổi sớm quen thuộc mà anh đã lâu không để tâm. Những hình ảnh như “tiếng cười nói của những người đi chợ sớm” hay “nước mưa trong bể vẫn mát như ngày còn trẻ” gợi lại ký ức trong trẻo, khiến anh bàng hoàng nhận ra sự đổi thay của bản thân . Tiếp đó, tâm trạng ân hận, tự trách trỗi dậy khi Bính nhìn lại cuộc sống ăn chơi thâu đêm suốt sáng, khiến gia đình lao đao và mẹ già đau khổ . Cuối cùng, hình ảnh “bông hoa hồng nhung” cùng tình yêu thương của mẹ đã đánh thức sự thức tỉnh trong tâm hồn Bính, giúp anh cảm nhận lại sự “mát rượi và yên tĩnh”, như trở về với những ngày thanh xuân trong sạch . Qua đó, Thạch Lam không chỉ thể hiện tài năng miêu tả tâm lý nhân vật mà còn gửi gắm giá trị nhân văn về sức mạnh của tình thân trong việc cứu rỗi con người.
Câu 2: Viết bài văn nghị luận về giải pháp hình thành lối sống năng động (4,0 điểm)
Phương pháp làm bài:
- Viết bài nghị luận xã hội với dung lượng khoảng 600 chữ
- Kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng thực tế
- Đảm bảo cấu trúc 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài
Cách triển khai bài văn:
Mở bài:
- Đặt vấn đề về tầm quan trọng của lối sống năng động
- Nêu quan điểm cá nhân về vấn đề này
Thân bài:
Giải thích khái niệm:
- Lối sống năng động là lối sống tích cực, chủ động, luôn tìm kiếm cơ hội mới và không ngại thử thách
Các giải pháp cụ thể:
- Tích cực tham gia hoạt động tập thể: Tham gia các câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa, công tác đoàn thể để rèn luyện kỹ năng xã hội
- Phát triển thói quen học tập suốt đời: Thường xuyên tham gia các khóa học, hội thảo để cập nhật kiến thức và kỹ năng mới
- Rèn luyện thể chất thường xuyên: Tập thể dục, chơi thể thao để duy trì sức khỏe và tinh thần tích cực
- Xây dựng mạng lưới quan hệ tích cực: Kết bạn với những người năng động, tránh xa những ảnh hưởng tiêu cực
- Quản lý thời gian hiệu quả: Sắp xếp thời gian hợp lý giữa học tập, làm việc và giải trí
Lợi ích của lối sống năng động:
- Phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần: Giúp có sức khỏe tốt, tinh thần lạc quan
- Nâng cao khả năng thích ứng: Dễ dàng đối phó với những thay đổi của cuộc sống
- Tạo cơ hội nghề nghiệp: Mở rộng mạng lưới quan hệ và nâng cao năng lực cạnh tranh
- Góp phần xây dựng xã hội: Lan tỏa năng lượng tích cực cho cộng đồng
Kết bài:
- Khẳng định lại tầm quan trọng của lối sống năng động
- Kêu gọi mỗi người tự xây dựng cho mình lối sống tích cực, năng động
- Nêu ý nghĩa với sự phát triển của bản thân và xã hội
Trong xã hội hiện đại, khi nhịp sống ngày càng hối hả và áp lực công việc gia tăng, việc xây dựng một lối sống năng động trở thành yếu tố quan trọng để mỗi cá nhân phát triển toàn diện và thích nghi với những thay đổi không ngừng. Lối sống năng động không chỉ là việc vận động thể chất mà còn bao hàm thái độ sống tích cực, chủ động và sáng tạo trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Vậy làm thế nào để hình thành lối sống này trong bối cảnh xã hội đầy thách thức ngày nay?
Trước tiên, cần hiểu rằng lối sống năng động là cách sống trong đó con người luôn tích cực, chủ động đối mặt với hoàn cảnh, không ngại thử thách và sẵn sàng khám phá những điều mới mẻ . Đây là một xu hướng phổ biến, đặc biệt ở giới trẻ, khi công nghệ và truyền thông mở ra nhiều cơ hội để thể hiện bản thân . Tuy nhiên, để duy trì lối sống này, cần có những giải pháp cụ thể và thiết thực.
Một giải pháp quan trọng là tích cực tham gia các hoạt động thể chất. Không cần phải dành nhiều thời gian cho các bài tập cường độ cao, chỉ cần những thay đổi nhỏ như đi bộ thay vì đi xe đến những nơi gần nhà, sử dụng cầu thang bộ thay vì thang máy, hay vận động nhẹ nhàng trong giờ nghỉ sẽ giúp cải thiện sức khỏe và giảm căng thẳng . Vận động thường xuyên còn giúp não bộ tiết ra endorphins, tạo cảm giác thoải mái và giảm stress hiệu quả .
Thứ hai, phát triển thói quen học tập suốt đời là cách để giữ tinh thần năng động. Trong thời đại công nghệ 4.0, việc cập nhật kiến thức và kỹ năng mới là điều cần thiết. Tham gia các khóa học trực tuyến, hội thảo, hoặc các hoạt động ngoại khóa không chỉ mở rộng hiểu biết mà còn rèn luyện sự tự tin và khả năng thích nghi . Điều này giúp mỗi người luôn sẵn sàng đối mặt với những thay đổi của xã hội.
Thứ ba, xây dựng mạng lưới quan hệ tích cực cũng góp phần hình thành lối sống năng động. Kết bạn với những người có lối sống tích cực, tham gia các câu lạc bộ hoặc hoạt động tập thể sẽ tạo môi trường thuận lợi để học hỏi và phát triển . Những mối quan hệ này không chỉ truyền cảm hứng mà còn mở ra nhiều cơ hội trong công việc và cuộc sống.
Thứ tư, quản lý thời gian hiệu quả là yếu tố không thể thiếu. Trong bối cảnh xã hội hiện nay, việc cân bằng giữa công việc, học tập và giải trí đòi hỏi kỹ năng sắp xếp thời gian hợp lý. Biết ưu tiên những việc quan trọng và hạn chế lãng phí thời gian vào các hoạt động tiêu cực sẽ giúp duy trì năng lượng và sự tập trung .
Cuối cùng, thay đổi tư duy và thái độ sống là giải pháp cốt lõi. Thay vì thụ động chờ đợi cơ hội, mỗi người cần chủ động tìm kiếm và dám bước ra khỏi vùng an toàn. Một thái độ lạc quan, sẵn sàng chấp nhận thử thách và học hỏi từ thất bại sẽ giúp chúng ta linh hoạt hơn trước mọi hoàn cảnh .
Lối sống năng động mang lại nhiều lợi ích như cải thiện sức khỏe, giảm stress, tăng khả năng thích nghi và tạo cơ hội phát triển bản thân . Trong bối cảnh xã hội hiện nay, việc hình thành lối sống này không chỉ là lựa chọn cá nhân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng tích cực và tiến bộ. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhất trong cuộc sống hàng ngày để trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
- Đoạn trích Buổi sớm – Thạch Lam và câu hỏi liên quan
- Viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích tâm trạng của nhân vật Bính
- Viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ trình bày suy nghĩ về các giải pháp hình thành lối sống năng động
- Bám sát vấn đề, tìm ý và triển khai hợp lý
- Luận điểm rõ ràng, lý lẽ chặt chẽ, dẫn chứng phù hợp
- Gạch chân từ khóa, xác định yêu cầu chính xác; Diễn đạt súc tích nhưng đầy đủ ý; Sử dụng từ nối, chuyển ý hợp lý
- Đọc kỹ đề bài trước khi làm
- Phân bổ thời gian hợp lý cho từng câu
- Trình bày rõ ràng, sạch sẽ
TÀI LIỆU LIÊN QUAN
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |