HƠN CẢ ĐỢI MONG
Tôi có ước mơ
Còn nhớ khi xem một bộ phim truyền hình Hàn Quốc nổi tiếng, tôi đặc biệt ấn tượng với phân cảnh cô con gái và bố chia sẻ ước mơ của mỗi người. Tim tôi nghẹn lại trước lời thú nhận của cô bé: “Con không có ước mơ bố ạ” – một câu nói ngắn gọn đến đau lòng, như sự vùng vẫy trong mơ hồ của những người trẻ trên hành trình tìm kiếm mục đích sống.
Khi nghe đến 2 từ “ước mơ” các bạn thường hình dung đến một cái đích còn xa, không dễ chạm đến, đôi khi không tưởng. Ước mơ còn hay bị “phán xét” bởi những người xung quanh, bởi mọi người thường gán rất nhiều kì vọng lên nó, như cần đủ lí tưởng, đủ khả thi, nên vô tình đặt ra nhiều áp lực nơi bạn. Có lẽ vì vậy mà ta thường cảm thấy trống rỗng khi được hỏi về ước mơ mà không biết trả lời ra sao.
Tôi tin chắc rằng ai cũng có những điều khao khát hay mong muốn có được, trở nên và trở thành trong tương lai. Có những bạn nhỏ ước mơ lớn lên trở thành giáo viên, chú bộ đôi, bác sĩ, kĩ sư hay doanh nhân thành đạt. Có người lại ước mơ được đi du lịch đó đây, khám phá những vùng đất mới. Chúng ta gọi một cái tên thật đẹp cho
những mong muốn đó là ước mơ.
Có người ước mơ lớn, khó thực hiện, có người lại mơ ước những điều bình dị. Đó là điều ta có thể với tới hoặc không, hình thành trong tâm trí của mỗi chúng ta và cũng chưa quá rõ ràng. Vì vậy, ước mơ phản ánh hy vọng cho tương lai và thiên về ý nghĩ.
[….]
Người ta thường nói “không ai đánh thuế ước mơ”, nên dù có mông lung đi chăng nữa, tôi cũng hy vọng bạn đừng từ bỏ quyền “được mơ” của bản thân mình. Ước mơ là khát vọng, là đợi mong cho tương lai.
Phần I – Đọc Hiểu
Câu 1: Xác định vấn đề nghị luận của văn bản
Vấn đề nghị luận: Bàn về ước mơ / Tầm quan trọng của ước mơ đối với con người
Văn bản tập trung thảo luận về khái niệm ước mơ, những hiểu lầm xung quanh nó và vai trò của ước mơ trong đời sống con người. Tác giả đặt ra vấn đề từ việc nhiều bạn trẻ cảm thấy “không có ước mơ” và giải thích bản chất thực sự của ước mơ.
Câu 2: Chỉ ra các thao tác lập luận được sử dụng trong văn bản
Các thao tác lập luận được sử dụng bao gồm:
- Chứng minh: Tác giả chứng minh rằng ai cũng có ước mơ thông qua việc phân tích những khao khát, mong muốn của mỗi người
- Giải thích: Giải thích tại sao nhiều người cảm thấy “không có ước mơ” do áp lực xã hội và những định kiến về ước mơ
- Bình luận: Đưa ra nhận xét về tầm quan trọng của ước mơ như “không ai đánh thuế ước mơ”
Câu 3: Mối liên hệ giữa vấn đề nghị luận với nhan đề của văn bản
Mối liên hệ rất chặt chẽ và trực tiếp:
- Nhan đề “Tôi có ước mơ” khẳng định một cách dứt khoát về sự tồn tại của ước mơ
- Vấn đề nghị luận được thể hiện rõ ràng ngay trong nhan đề
- Toàn bộ nội dung văn bản đều xoay quanh việc bàn luận các khía cạnh liên quan đến ước mơ: thực trạng ước mơ của người trẻ, định nghĩa ước mơ, vai trò của ước mơ
Câu 4: Tác dụng của biện pháp liệt kê
Biện pháp liệt kê được thể hiện qua việc nêu ra các nghề nghiệp và mong muốn khác nhau: “giáo viên, chú bộ đội, bác sĩ, kĩ sư, doanh nhân thành đạt, du lịch đó đây”
Tác dụng:
- Cho thấy sự phong phú, đa dạng trong ước mơ của mỗi người
- Chứng minh ước mơ có nhiều hình thái khác nhau, từ nghề nghiệp cụ thể đến những trải nghiệm sống
- Làm cho câu văn sinh động, tăng sức thuyết phục
- Giúp người đọc dễ dàng liên tưởng và đồng cảm với nội dung
Câu 5: Vai trò của ước mơ đối với mỗi người
Từ nội dung văn bản, có thể rút ra vai trò quan trọng của ước mơ:
Ước mơ giúp cuộc sống có mục đích và định hướng: Ước mơ là những khao khát, mong muốn giúp con người xác định được hướng đi cho tương lai, tránh sự lạc lối trong cuộc sống. Ước mơ là động lực vượt qua khó khăn: Dù có thể xa vời hay khó thực hiện, ước mơ vẫn là nguồn động lực giúp con người kiên trì phấn đấu và vượt qua thử thách. Ước mơ phản ánh hy vọng: Như tác giả đã nói, “ước mơ phản ánh hy vọng cho tương lai”, giúp con người luôn hướng về phía trước với niềm tin tích cực vào cuộc sống.
Phần II – Viết
Câu 1: Viết đoạn văn nghị luận về tầm quan trọng của việc lập kế hoạch cho tương lai (2,0 điểm)
Yêu cầu đề bài
- Viết đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ
- Trình bày suy nghĩ về tầm quan trọng của việc lập kế hoạch cho tương lai
Cách triển khai
Cấu trúc đoạn văn:
- Mở bài: Nêu vấn đề về tầm quan trọng của việc lập kế hoạch cho tương lai
- Thân bài: Triển khai các lập luận chứng minh tầm quan trọng
- Kết bài: Khái quát và khẳng định lại vấn đề
Nội dung cần triển khai:
Giải thích khái niệm: Kế hoạch cho tương lai là những dự định, mục tiêu để thực hiện ước mơ, đam mê của bản thân
Các lợi ích của việc lập kế hoạch:
- Hình dung ra mục tiêu cụ thể, xác định lộ trình phấn đấu, tránh đi lệch hướng làm mất thời gian và chi phí
- Giúp phân loại và xếp loại công việc theo thứ tự ưu tiên, tránh tình trạng quá tải
- Rèn luyện khả năng kiểm soát bản thân, làm việc quy củ và quản lý thời gian tốt
- Nâng cao tỷ lệ thành công trong tương lai
Trong cuộc sống hiện đại, việc lập kế hoạch cho tương lai là một yếu tố thiết yếu để mỗi người đạt được mục tiêu và thành công. Lập kế hoạch chính là việc xác định những dự định, mục tiêu cụ thể nhằm hiện thực hóa ước mơ và đam mê của bản thân .
Trước tiên, lập kế hoạch giúp chúng ta hình dung rõ ràng mục tiêu và định hướng lộ trình phấn đấu. Điều này ngăn ta đi lệch hướng, tiết kiệm thời gian, công sức và tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần . Bên cạnh đó, kế hoạch hỗ trợ quản lý thời gian hiệu quả bằng cách phân loại công việc theo thứ tự ưu tiên, giúp tránh tình trạng quá tải hay căng thẳng .
Hơn nữa, quá trình lập kế hoạch rèn luyện khả năng kiểm soát bản thân, làm việc quy củ và nâng cao tỷ lệ thành công trong tương lai . Nó còn tạo động lực để ta kiên trì vượt qua khó khăn, từng bước tiến gần đến ước mơ .
Tóm lại, lập kế hoạch cho tương lai không chỉ là kim chỉ nam dẫn lối mà còn là nền tảng vững chắc giúp mỗi người sống có mục đích và đạt được những thành tựu đáng tự hào. Hãy bắt đầu lập kế hoạch ngay hôm nay để xây dựng một tương lai tươi sáng.
Câu 2: So sánh hình tượng cô thanh niên xung phong trong hai đoạn trích (4,0 điểm)
Yêu cầu đề bài
- Viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ
- So sánh hình tượng cô thanh niên xung phong trong hai đoạn thơ: “Tổ phá bom trên đường Rú Trét” và “Gửi em, cô thanh niên xung phong”
Cách triển khai
Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận về so sánh hình tượng cô thanh niên xung phong trong hai đoạn thơ
Thân bài:
Khái quát chung: Cả hai tác giả Nguyễn Trọng Tạo và Phạm Tiến Duật đều sử dụng thể thơ tự do để tái hiện lòng dũng cảm của nữ chiến sĩ thanh niên xung phong
Điểm tương đồng:
- Cả hai đều tái hiện hình ảnh những cô gài dũng cảm, kiên cường đối mặt với hiểm nguy trong nhiệm vụ phá bom
- Họ đều là những cô gái vô danh, thầm lặng nhưng lập nên chiến công phi thường
- Hai đoạn thơ đều bộc lộ lòng biết ơn, sự cảm phục sâu sắc của các nhà thơ
Điểm khác biệt:
Trong “Tổ phá bom trên đường Rú Trét”:
- Tái hiện sinh động tình huống đối mặt hiểm nguy: “bật khỏi cửa hầm/Lao về phía những quả bom chờ nổ”
- Khắc họa sự vất vả: “Mười bàn chân chạy bộ/Đạp lên đá gan gà; Khát se môi không kịp hái lá chua”
- Sử dụng bút pháp tả thực mang đậm khuynh hướng sử thi
Trong “Gửi em, cô thanh niên xung phong”:
- Tái hiện hình ảnh trong công việc san lấp hố bom: “Đại đội thanh niên đi lấp hố bom/Áo em hình như trắng nhất”
- Khắc họa tính cách vui tươi, hồn nhiên: “Em ở Thạch Kim, sao lại lừa anh nói là Thạch Nhọn”, “Cái miệng em ngoa cho bạn cười giòn”
- Sử dụng bút pháp tả thực mang cảm hứng lãng mạn, nhìn qua lăng kính của nhân vật “anh”
Lý giải sự khác biệt:
- Nguyễn Trọng Tạo đi sâu vào vẻ đẹp dũng cảm, vượt khó khăn của người lính
- Phạm Tiến Duật khám phá phương diện tính cách hồn nhiên, lạc quan của nữ chiến sĩ
- Điểm khác biệt xuất phát từ cá tính sáng tạo riêng của mỗi nhà thơ
Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận, khẳng định giá trị của hình tượng nữ thanh niên xung phong trong văn học thời kỳ kháng chiến
Trong thơ ca thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, hình tượng cô thanh niên xung phong luôn là biểu tượng đẹp đẽ của lòng yêu nước, sự dũng cảm và tinh thần cống hiến. Hai đoạn trích “Tổ phá bom trên đường Rú Trét” của Nguyễn Trọng Tạo và “Gửi em, cô thanh niên xung phong” của Phạm Tiến Duật đã khắc họa rõ nét những phẩm chất cao quý của các cô gái trẻ trong thời chiến. Dù cùng tái hiện tinh thần quả cảm của nữ thanh niên xung phong, mỗi tác phẩm lại mang phong cách riêng, tạo nên sự so sánh thú vị về hình tượng này.
Trước hết, cả hai đoạn thơ đều sử dụng thể thơ tự do để tái hiện lòng dũng cảm của các cô gái trong những nhiệm vụ nguy hiểm giữa cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trong “Tổ phá bom trên đường Rú Trét”, Nguyễn Trọng Tạo khắc họa hình ảnh năm cô gái công binh “bật khỏi cửa hầm, lao về phía những quả bom chờ nổ”, đối mặt trực tiếp với cái chết để bảo vệ tuyến đường chiến lược . Tương tự, ở “Gửi em, cô thanh niên xung phong”, Phạm Tiến Duật cũng thể hiện sự kiên cường của các cô gái khi “đại đội thanh niên đi lấp hố bom” trong đêm tối, bất chấp hiểm nguy . Họ đều là những con người vô danh, thầm lặng nhưng lập nên chiến công phi thường. Qua đó, cả hai nhà thơ bộc lộ lòng biết ơn và sự cảm phục sâu sắc dành cho những nữ chiến sĩ này .
Tuy nhiên, hai đoạn thơ lại có những điểm khác biệt rõ rệt trong cách xây dựng hình tượng. Trong “Tổ phá bom trên đường Rú Trét”, Nguyễn Trọng Tạo tập trung vào vẻ đẹp dũng cảm và sự khắc nghiệt của chiến tranh. Hình ảnh các cô gái “mười bàn chân chạy bộ, đạp lên đá gan gà, khát se môi không kịp hái lá chua” thể hiện sự vất vả, gian lao và tinh thần thép khi đối mặt với bom đạn . Bút pháp tả thực mang đậm khuynh hướng sử thi được sử dụng để làm nổi bật ý chí bất khuất và tinh thần đồng đội của họ . Ngược lại, trong “Gửi em, cô thanh niên xung phong”, Phạm Tiến Duật lại khám phá khía cạnh hồn nhiên, lạc quan của các cô gái. Hình ảnh “áo em hình như trắng nhất” giữa đêm tối hay câu nói tinh nghịch “em ở Thạch Kim, sao lại lừa anh nói là Thạch Nhọn” cùng “cái miệng em ngoa cho bạn cười giòn” đã khắc họa một cô gái trẻ trung, yêu đời, đầy sức sống . Bút pháp tả thực kết hợp cảm hứng lãng mạn, nhìn qua lăng kính của nhân vật “anh”, tạo nên một hình tượng vừa gần gũi vừa thơ mộng .
Sự khác biệt này xuất phát từ cá tính sáng tạo và góc nhìn riêng của mỗi nhà thơ. Nguyễn Trọng Tạo đi sâu vào vẻ đẹp sử thi, nhấn mạnh sự hy sinh và vượt khó của người lính, trong khi Phạm Tiến Duật lại làm nổi bật tính cách hồn nhiên, lạc quan, hòa quyện giữa tình yêu lứa đôi và tình yêu Tổ quốc . Điểm tương đồng giữa hai đoạn thơ đến từ việc cùng viết về nữ thanh niên xung phong trong bối cảnh chiến tranh ác liệt, cùng xuất phát từ cảm hứng trân trọng, ngợi ca của các tác giả .
Tóm lại, hình tượng cô thanh niên xung phong trong hai đoạn trích là biểu tượng cho lòng dũng cảm, sự hy sinh và tinh thần lạc quan của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Dù được thể hiện qua những góc nhìn khác nhau, các cô gái vẫn để lại ấn tượng sâu sắc về vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất cao quý, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các thế hệ mai sau.
- Văn bản nghị luận “Tôi có ước mơ” (trích từ “Hơn cả đợi mong” – Nguyễn Duy Hà) và câu hỏi liên quan
- Đoạn văn nghị luận 200 chữ về tầm quan trọng của việc lập kế hoạch cho tương lai
- Bài văn nghị luận 600 chữ so sánh hình tượng cô thanh niên xung phong trong hai đoạn trích thơ
- Đọc nhanh để nắm bao quát nội dung; Đọc kỹ các câu hỏi để hiểu rõ yêu cầu
- Đoạn văn nghị luận: Xác định đúng vấn đề nghị luận; Triển khai nội dung với các thao tác: giải thích, bàn luận, mở rộng
- Bài văn nghị luận: Thao tác so sánh: điểm tương đồng – điểm khác biệt – đánh giá và lý giải; Kết hợp nhuần nhuyễn lý lẽ và dẫn chứng
- Đọc kỹ đề bài trước khi làm
- Phân bổ thời gian hợp lý cho từng câu
- Trình bày rõ ràng, sạch sẽ
TÀI LIỆU LIÊN QUAN
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |