CHO MÙA THI
Em nghe không, những hoà thanh kỳ diệu
Một mùa thi lại đứng đợi trước thềm
Mắt em đỏ và một mùa hạ đỏ
Tháng năm ngực đầy rực rỡ ước mơ.
Ngọn đèn nào cháy suốt những canh khuya
Mồ hôi mùa hạ rơi nhoè trang vở
Bình yên đấy và cũng nồng nàn đấy
Cả những nhọc nhằn thầm lặng cháy trong em.
Ve lột xác mỗi mùa và day dứt thêm
Treo âm thanh vào nỗi buồn thiếu nữ
Loài hoa đỏ cứ dầy thêm mắt lửa
Em ngày mai rồi sẽ khác ngày xưa?
Mỗi lớp học trò đi nói gì với thầy cô
Ngân ngấn mắt, rưng rưng bàn chân bước
Chiếc bảng đen, chỗ ngồi rưng rưng nốt
Bài thơ rưng rưng khóc ở ngăn bàn.
Tháng năm nói, mùa dâng tràn nắng gió
Lo toan kề sau màu áo học trò
Ngọn đèn khuya đổ mồ hôi xuống vở
Tháng năm thở dài, đêm ngắn dần đi.
Bình minh nào hát bài ca chia li
Ở phía trước những con đường xa mãi
Ve và phượng và tháng năm ngủ lại
Ngày hôm qua gối đầu lên ngày mai.
Phần I – Đọc Hiểu
Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản
Văn bản thuộc thể thơ tự do hiện đại với các dấu hiệu đặc trưng sau:
- Số câu thơ không đều: Mỗi khổ có 4 câu thơ, tổng cộng 6 khổ thơ
- Không theo luật ngắt dấu: Các câu thơ có độ dài không đều, từ 8-12 tiếng
- Không theo luật vần: Bài thơ không tuân theo quy luật đặt vần truyền thống nghiêm ngặt
- Ngôn ngữ gần gũi với ngôn ngữ đời thường: Sử dụng từ ngữ hiện đại, quen thuộc như “mùa thi”, “ngọn đèn”, “mồ hôi”
- Tự do về mặt cấu trúc: Không bị ràng buộc bởi các quy tắc cố định về thanh điệu hay số từ
Câu 2: Liệt kê các từ ngữ, hình ảnh cho thấy sự vất vả của “em” khi mùa thi đến
Trong khổ thơ được chỉ định, các từ ngữ và hình ảnh thể hiện sự vất vả của “em” bao gồm:
- “Ngọn đèn nào cháy suốt những canh khuya”: Hình ảnh thức khuya học bài đến tận khuya
- “Mồ hôi mùa hạ rơi nhoè trang vở”: Hình ảnh cụ thể về sự mệt mỏi, đổ mồ hôi khi học
- “nhọc nhằn”: Từ ngữ trực tiếp diễn tả sự vất vả, khó nhọc
- “thầm lặng cháy trong em”: Hình ảnh ẩn dụ về sự đau đớn, vất vả âm thầm bên trong
Câu 3: Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ nhân hóa
Biện pháp tu từ nhân hóa trong hai dòng thơ được sử dụng rất hiệu quả:
- “Chiếc bảng đen, chỗ ngồi rưng rưng nốt”: Nhà thơ nhân hóa các đồ vật trong lớp học (bảng đen, chỗ ngồi) có thể “rưng rưng” như con người
- “Bài thơ rưng rưng khóc ở ngăn bàn”: Bài thơ được nhân hóa có thể “khóc” như con người
Hiệu quả nghệ thuật:
- Tạo ra không khí xúc động, làm tăng tính cảm xúc của bài thơ
- Thể hiện tình cảm gắn bó sâu sắc giữa học sinh với không gian học đường
- Làm sống động hình ảnh chia li, tạo cảm giác như cả không gian học đường cũng đau khổ khi phải chia tay
- Nhấn mạnh nỗi buồn, tiếc nuối khi rời xa tuổi học trò
Câu 4: Nêu sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình
Cảm xúc của nhân vật trữ tình có sự vận động phong phú qua các giai đoạn:
- Khởi đầu: Hồi hộp, háo hức trước mùa thi (“Em nghe không, những hoà thanh kỳ diệu”, “rực rỡ ước mơ”)
- Giữa bài: Lo lắng, vất vả trong quá trình chuẩn bị (“nhọc nhằn thầm lặng”, “day dứt”), đồng thời có sự băn khoăn về tương lai (“Em ngày mai rồi sẽ khác ngày xưa?”)
- Cuối bài: Xúc động, tiếc nuối khi chia li (“rưng rưng”, “khóc”), nhưng cũng có sự chấp nhận và hướng về tương lai (“Ngày hôm qua gối đầu lên ngày mai”)
Câu 5: Suy nghĩ về câu thơ “Ngày hôm qua gối đầu lên ngày mai”
Câu thơ này chứa đựng triết lý sâu sắc về sự tiếp nối trong hành trình trưởng thành. Hình ảnh “gối đầu” tạo ra sự kết nối mềm mại, tự nhiên giữa quá khứ và tương lai, thể hiện quá khứ không bị lãng quên mà trở thành nền tảng để bước vào tương lai. Điều này cho thấy trong hành trình học tập và trưởng thành, những kinh nghiệm, kỷ niệm và bài học từ quá khứ luôn là hành trang quan trọng giúp ta vững vàng bước vào những thử thách mới. Mỗi giai đoạn cuộc đời đều có ý nghĩa riêng và góp phần hình thành con người chúng ta ở hiện tại và tương lai. Sự liên tục này tạo nên vẻ đẹp của quá trình trưởng thành, nơi không có sự đứt gãy mà chỉ có sự chuyển tiếp một cách tự nhiên và ý nghĩa.
Phần II – Viết
Câu 1: Viết đoạn văn nghị luận phân tích hình ảnh “em” (2,0 điểm)
Cấu trúc đoạn văn nghị luận:
Mở đoạn: Giới thiệu tổng quan về hình ảnh “em” trong bài thơ
- Trong bài thơ “Cho mùa thi” của Bình Nguyên Trang, hình ảnh “em” hiện lên như một biểu tượng đẹp đẽ, xúc động của tuổi học trò đang ở ngưỡng cửa chia tay mái trường
Thân đoạn: Phân tích các khía cạnh của hình ảnh “em”
- “Em” là hiện thân của người học trò chăm chỉ, giàu nghị lực:
- Gắn liền với hình ảnh: “ngọn đèn cháy suốt những canh khuya”, “mồ hôi mùa hạ rơi nhoè trang vở”, “nhọc nhằn thầm lặng cháy trong em”
- Thể hiện sự cần cù, nỗ lực vượt qua những vất vả trong mùa thi
- “Em” mang tâm hồn nhạy cảm, đầy xúc cảm:
- Cảm nhận rõ sự “day dứt”, “rưng rưng”, bồi hồi trong khoảnh khắc chia xa mái trường
- “Em” đồng điệu với âm thanh ve, sắc đỏ phượng, cả bài thơ trong ngăn bàn đều “rưng rưng” như chính trái tim em
- “Em” là biểu tượng của sự trưởng thành:
- Câu hỏi “Em ngày mai rồi sẽ khác ngày xưa?” gợi suy tư, khát vọng vươn tới tương lai
- Thể hiện sự kết tinh của quá khứ – hiện tại – tương lai trên hành trình lớn lên
Kết đoạn: Khẳng định ý nghĩa của hình ảnh “em”
- Hình ảnh “em” là điểm sáng cảm xúc trong bài thơ, vừa gợi vẻ đẹp tuổi học trò, vừa lay động người đọc bởi những cung bậc sâu lắng của mùa thi và mùa chia tay
Trong bài thơ “Cho mùa thi” của Bình Nguyên Trang, hình ảnh “em” hiện lên như một biểu tượng đẹp đẽ và đầy cảm xúc của tuổi học trò đang đứng trước ngưỡng cửa chia tay mái trường. Trước hết, “em” là hiện thân của người học sinh chăm chỉ, giàu nghị lực với những hình ảnh sống động như “ngọn đèn cháy suốt những canh khuya”, “mồ hôi mùa hạ rơi nhòe trang vở” và “nhọc nhằn thầm lặng cháy trong em”, thể hiện sự cần cù, nỗ lực vượt qua những khó khăn trong mùa thi . Bên cạnh đó, “em” mang tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc động, cảm nhận rõ sự “day dứt”, “rưng rưng” khi phải chia xa thầy cô, bạn bè và mái trường thân yêu, đồng điệu với âm thanh ve, sắc đỏ phượng . Hơn nữa, “em” còn là biểu tượng của sự trưởng thành qua câu hỏi đầy suy tư “Em ngày mai rồi sẽ khác ngày xưa?”, gợi lên khát vọng vươn tới tương lai và sự kết nối giữa quá khứ, hiện tại, tương lai . Hình ảnh “em” trở thành điểm sáng cảm xúc của bài thơ, gợi vẻ đẹp tuổi học trò và lay động người đọc bởi những cung bậc sâu lắng của mùa thi, mùa chia tay.
Câu 2: Viết bài văn về FOMO và việc bỏ lỡ cơ hội đời thực (4,0 điểm)
Cấu trúc bài văn nghị luận:
Mở bài: Đặt vấn đề
- Giới thiệu hiện tượng FOMO trong thời đại mạng xã hội
- Nêu vấn đề cần bàn luận: So sánh giữa nỗi sợ bỏ lỡ trên mạng và việc bỏ lỡ cơ hội thực tế
Thân bài:
Ý 1: Phân tích hiện tượng FOMO trên mạng xã hội
- FOMO là “Fear of Missing Out” – nỗi sợ bị bỏ lỡ, đặc biệt phổ biến ở độ tuổi 18-33
- Biểu hiện: Lo lắng khi thấy bạn bè vui vẻ mà không có mình (60% thanh thiếu niên), căng thẳng khi không biết bạn bè đang làm gì (51%)
- Nguyên nhân: Mạng xã hội tạo môi trường so sánh liên tục, người dùng sống qua “bộ lọc ảo”
Ý 2: Hậu quả tiêu cực của việc quá tập trung vào mạng xã hội
- Mất đi ý thức về bản sắc, lòng tự trọng bị hạ thấp
- Bỏ bê các mối quan hệ ngoài đời thực, mạo hiểm với công việc học tập
- Gây căng thẳng, trầm cảm, giảm sút sức khỏe tinh thần
- Làm giảm hiệu suất học tập, làm việc
Ý 3: Những cơ hội đời thực đáng giá hơn
- Phát triển kỹ năng thực tế qua trải nghiệm trực tiếp
- Xây dựng các mối quan hệ chân thật, sâu sắc
- Tập trung vào mục tiêu cá nhân, phát triển bản thân
- Tận hưởng những khoảnh khắc hiện tại một cách trọn vẹn
Ý 4: Giải pháp từ góc nhìn người trẻ
- Tự giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội
- Tập trung vào việc xây dựng cuộc sống thực tế của bản thân
- Phát triển khả năng tự nhận thức và quản lý cảm xúc
- Tìm kiếm những hoạt động có ý nghĩa ngoài đời thực
Kết bài:
- Khẳng định rằng cuộc sống thực tế luôn quý giá hơn thế giới ảo
- Kêu gọi người trẻ sống chân thật với bản thân, không để FOMO chi phối cuộc đời
- Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân bằng giữa thế giới ảo và thực tế
Là một người trẻ sống trong thời đại công nghệ số, tôi nhận thấy rằng mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của các nền tảng này, nỗi sợ bị bỏ lỡ – FOMO (Fear of Missing Out) – đang âm thầm chi phối chúng ta. Nhiều người lo lắng về việc bỏ lỡ các xu hướng, sự kiện hay câu chuyện trên mạng mà không nhận ra rằng điều đáng sợ hơn chính là bỏ lỡ những cơ hội quý giá trong đời thực.
FOMO, theo định nghĩa, là cảm giác lo lắng rằng người khác đang có những trải nghiệm thú vị mà mình không được tham gia . Với 95% thanh thiếu niên từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội và hơn một phần ba trong số đó dùng gần như liên tục, không khó để hiểu tại sao FOMO lại phổ biến đến vậy . Khi lướt qua những bài đăng về các buổi tiệc tùng, chuyến du lịch hay thành công của bạn bè, chúng ta dễ rơi vào trạng thái so sánh và cảm thấy mình bị tụt hậu . Một nghiên cứu chỉ ra rằng 51% người trẻ muốn thoát khỏi mạng xã hội nhưng không thể vì sợ bỏ lỡ thông tin . Điều này tạo thành một vòng luẩn quẩn: càng kiểm tra mạng xã hội, chúng ta càng lo lắng, và càng lo lắng, chúng ta lại càng không thể rời mắt khỏi màn hình .
Nhưng cái giá phải trả cho FOMO không chỉ dừng lại ở cảm giác bất an. Nó còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và cuộc sống thực tế. FOMO có thể dẫn đến lo âu, trầm cảm, giảm lòng tự trọng và khiến chúng ta khó tập trung vào hiện tại . Hơn nữa, việc dành quá nhiều thời gian trên mạng xã hội làm chúng ta bỏ bê các mối quan hệ ngoài đời thực, giảm năng suất học tập và công việc . Tôi từng chứng kiến bạn bè mình bỏ lỡ những buổi gặp mặt chỉ vì mải mê theo dõi một sự kiện trực tuyến, hay thậm chí căng thẳng vì không nhận được đủ lượt “like” trên bài đăng. Đây chính là lúc chúng ta bỏ lỡ những cơ hội thực sự – những khoảnh khắc kết nối chân thành, những trải nghiệm học hỏi và phát triển bản thân.
Thực tế, cuộc sống ngoài màn hình luôn chứa đựng những giá trị mà mạng xã hội không thể thay thế. Thay vì lo lắng về những gì người khác đang làm, chúng ta có thể dành thời gian để xây dựng kỹ năng, tham gia các hoạt động cộng đồng hay tận hưởng những phút giây bên gia đình và bạn bè . Một nghiên cứu cho thấy những người trẻ tham gia các hoạt động ngoại tuyến thường có mức độ hài lòng với cuộc sống cao hơn và ít bị ảnh hưởng bởi FOMO . Bản thân tôi nhận ra rằng những lần tắt điện thoại để đi dạo, trò chuyện với bạn bè hay thử sức với một sở thích mới luôn mang lại cảm giác trọn vẹn hơn bất kỳ lượt tương tác ảo nào.
Để vượt qua FOMO, chúng ta cần học cách quản lý thời gian trên mạng xã hội và tập trung vào những điều thực sự ý nghĩa. Việc đặt giới hạn thời gian sử dụng điện thoại, tắt thông báo không cần thiết hay thực hiện “digital detox” định kỳ là những cách hiệu quả . Quan trọng hơn, hãy nhắc nhở bản thân rằng những gì chúng ta thấy trên mạng chỉ là “highlight reel” – những khoảnh khắc được chọn lọc, không phải toàn bộ cuộc sống của một người . Thay vì so sánh, hãy tập trung vào hành trình của chính mình.
Cuộc sống thực tế luôn phong phú và đáng quý hơn thế giới ảo. Đừng để FOMO khiến chúng ta bỏ lỡ những cơ hội xây dựng tương lai, những mối quan hệ chân thành và những trải nghiệm đáng nhớ. Hãy đặt điện thoại xuống, ngẩng đầu lên và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc, bởi những điều đẹp nhất không nằm trên màn hình mà ở ngay trước mắt chúng ta.
- Bài thơ “Cho mùa thi” của Bình Nguyên Trang và câu hỏi liên quan
- Đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ phân tích hình ảnh “em”
- Bài văn nghị luận khoảng 600 chữ về FOMO
- Đọc kỹ văn bản, trả lời ngắn gọn, đúng trọng tâm
- Thể hiện quan điểm cá nhân rõ ràng trong phần viết
- Đảm bảo tính logic và mạch lạc trong lập luận
- Đọc kỹ đề bài trước khi làm
- Phân bổ thời gian hợp lý cho từng câu
- Trình bày rõ ràng, sạch sẽ
TÀI LIỆU LIÊN QUAN
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |