CHỖ NÀO CŨNG NẮNG
Quá cái tuổi háo hức những món quà miệt vườn trong giỏ xách mẹ, mỗi bận bà lên thăm anh hóng thứ khác : những câu chuyện của quê nhà.
Năm tiếng đồng hồ ngồi xe đò không ăn nhằm gì với bà già quen làm lụng, nên vừa bước chân vào nhà anh ngay lập tức chuyện giòn như cốm nổ. Không lúc nào chịu ngồi yên một chỗ, trong lúc xăng xái dọn chỗ này dẹp chỗ kia, vừa làm vừa kể, những chuyện nhà quê theo bước chân mẹ dìu dặt nửa xa nửa gần…
Mà, những câu chuyện ấy cũng đâu có giựt gân, kịch tính gì. Lơ vơ, quẩn quanh chỉ là cái góc bếp bị dột, cô bạn bên xóm vừa làm sui đầu tay, con lộ bê tông mới toanh phóng qua trước nhà. Sực nhớ gì thì nói đó, mẹ cứ láp giáp rời rạc, như thể chắp vá nhưng cái quê nhà mà anh đã rời bỏ hồi mười tám tuổi hiện lên sống động như bộ phim ai ải màu rơm rạ mục. Không phải cái tên nào anh cũng biết, nhưng anh cảm giác họ quen thuộc với mình, cái cô dâu phóng khỏi chiếc xuồng để quay lại với gã thợ rèn mà cổ yêu, hay bà thầy bói lấy búi tóc trong bụng con bệnh bằng máu lưỡi. Mẹ cũng không màng anh có quen người này người kia hay không, có gợi nhớ gì không. Quan trọng gì, mẹ sẽ ở lại nhà anh vài ba ngày rồi phải về coi vườn tược, thời gian mẹ con gần gụi cũng ngắn ngủn, nên phải tận dụng những thứ có thể nói được với nhau.
Bằng cách đó mẹ buộc anh vào quê nhà, dù sợi dây đó không thấy được bằng mắt thường, mong manh. Đôi khi anh cũng vuột khỏi nó, trôi tuột theo vài cuộc điện thoại thẳng căng của cuộc mưu sinh bù đầu. Mẹ, một chân rút lên ghế, tơ mơ ngó ra rào, thủng thẳng kéo anh về, “mùa này so đũa trổ bông…”. Ngay lập tức anh nghe ngọt trong cổ họng cái vị của mật nằm sâu trong cuống bông, cái hình ảnh nửa vầng trăng cong treo chi chít trên cành, và mùi thơm của nồi canh chua bông so đũa nấu với cá rô đồng, nêm rau tần dày lá.
[…]Như thể mỗi chuyện là một cọng nan tre, mẹ tiện tay đan thành tấm liếp che nắng, gió cho anh đỡ rạc rài. Nhưng đó là chuyện hồi trước, giờ chuyện quê nhập nhoạng trong cơn đảo điên của đời sống. Anh tự hỏi vì giọng chị Hai không giống mẹ, hay vì những câu chuyện khác xưa rồi. Chang chói. Bén nhọn. Chị Hai còn biết kể gì ngoài những độ nhậu nhóm lên từ sáng sớm. Ba mẹ con bên xóm tự vẫn chết bằng thuốc sâu. Gần nhà xảy ra mấy vụ đâm xe máy. Một thằng nhỏ trộm chó bị xóm xông vào đánh gãy xương vai. Một cuộc ẩu đả của mấy anh em con cô con dì, chỉ vì ranh đất xê xích có một tấc. Anh nghĩ đó không phải thứ mình chờ đợi, những gì xảy ra ở xứ sở miệt
vườn xa xôi kia phải dịu dàng hơn thứ tin tức anh vẫn thường tiếp xúc trên trang báo hàng ngày. Anh nghĩ cái xóm mà mẹ anh nằm lại, nó phải đứng ngoài những cơn gió lốc của cái đời sống loạn lạc này.
Như nó đã từng thờ ơ đi qua mấy bận binh lửa, mấy bận chính thể đất nước đổi thay, mấy bận thanh trừng. Mãi mãi trong hình dung, quê anh như cụm bông gòn vừa bong ra khỏi trái, bay bâng quơ ơ thờ đậu đâu cũng được.
Trong ngôi mộ đã bắt đầu xanh cỏ của mẹ, những câu chuyện nhà quê đã từng làm bóng mát cho anh cũng hóa đất. Đốm bông gòn hiền queo đã thốc bay, cuốn vào dòng loạn lạc. Anh biết không phải tại chị Hai kể chuyện miệt vườn không hay.
Phần I – Đọc Hiểu
Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu để xác định ngôi kể của đoạn trích
Ngôi kể: Ngôi thứ ba
Dấu hiệu nhận biết:
- Người kể chuyện không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện, họ giấu mình sau lời kể
- Sử dụng đại từ nhân xưng thứ ba “anh”, “bà”, “mẹ” để chỉ các nhân vật
- Người kể đứng ngoài sự việc, quan sát và tường thuật lại những gì xảy ra với nhân vật “anh”
Câu 2: Điều gì làm cho nhân vật anh háo hức mỗi lần mẹ lên thăm?
Điều làm cho nhân vật “anh” háo hức mỗi lần mẹ lên thăm chính là những câu chuyện của quê nhà.
Trong đoạn trích có nêu rõ: “Quá cái tuổi háo hức những món quà miệt vườn trong giỏ xách của mẹ, mỗi bận bà lên thăm anh hóng thứ khác: những câu chuyện của quê nhà”. Điều này cho thấy anh đã trưởng thành, không còn quan tâm đến những món quà vật chất mà chỉ mong nghe mẹ kể về quê hương.
Câu 3: Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn được chỉ định
Biện pháp tu từ: Liệt kê được thể hiện qua việc nêu ra các sự việc: “cái góc bếp bị dột, cô bạn bên xóm vừa làm sui đầu tay, con lộ bê tông mới toanh phóng qua trước nhà”
Hiệu quả:
- Nhấn mạnh những mẩu chuyện ở quê nhà giản dị, gần gũi qua lời kể của mẹ
- Tăng sự sinh động và hấp dẫn, tạo nhịp điệu hài hòa cho câu văn
- Thể hiện tính chân thực, đời thường của cuộc sống nông thôn qua những chi tiết cụ thể, gần gũi
Câu 4: Vì sao những câu chuyện của chị Hai lại khác với những câu chuyện của mẹ?
Những câu chuyện của chị Hai khác với những câu chuyện của mẹ vì hai lý do chính:
Sự thay đổi theo thời gian: Cuộc sống nông thôn đã thay đổi theo thời gian. Quê hương không còn như xưa, đã bị cuốn vào “dòng loạn lạc” của cuộc sống hiện đại.
Nội dung và tính chất khác biệt:
- Câu chuyện của mẹ: Dịu dàng, bình yên, mang tính chất che chở, an ủi như “tấm liếp che nắng, gió”
- Câu chuyện của chị Hai: Mang đầy sự căng thẳng, gay gắt và bạo lực với những tin tức tiêu cực như “độ nhậu nhóm”, “ba mẹ con bên xóm tự vẫn”, “mấy vụ đâm xe máy”, “ẩu đả”
Câu 5: Bày tỏ suy nghĩ về vai trò của quê hương đối với mỗi người
Từ tâm trạng của nhân vật “anh”, có thể thấy quê hương đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống tinh thần của mỗi người. Quê hương là nơi bồi đắp cho tâm hồn những tình cảm đẹp đẽ nhất như tình yêu gia đình, yêu xóm làng, yêu thiên nhiên và lòng tự hào về văn hóa truyền thống. Quê hương là điểm tựa tinh thần trong cuộc sống, giúp con người có thể vượt qua những khó khăn, thử thách khi xa nhà. Dù có đi xa đến đâu, con người luôn có xu hướng tìm về quê hương như một nhu cầu tâm linh tự nhiên. Quê hương không chỉ là nơi chốn địa lý mà còn là kho tàng ký ức, là nguồn cảm hứng và động lực sống của mỗi con người.
Phần II – Viết:
Câu 1 (2,0 điểm): Đoạn văn nghị luận về sự thay đổi cảm nhận quê hương
Yêu cầu: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích sự thay đổi trong cảm nhận về quê hương của nhân vật “anh” trước và sau khi mẹ qua đời
Hướng dẫn giải chi tiết:
Cấu trúc đoạn văn:
- Câu chủ đề: Nêu rõ sự thay đổi cảm nhận về quê hương của nhân vật “anh”
- Câu triển khai: Phân tích cụ thể hai giai đoạn trước và sau khi mẹ qua đời
- Câu kết: Khẳng định ý nghĩa của sự thay đổi này
Nội dung cần phân tích:
Trước khi mẹ qua đời:
- Quê hương hiện lên qua những câu chuyện bình dị về cuộc sống thường nhật: “cái góc bếp bị dột, cô bạn bên xóm vừa làm sui đầu tay, con lộ bê tông mới toanh”
- Quê hương như “sợi dây vô hình” buộc anh vào quê nhà, trở thành “tấm liếp che nắng, gió” bảo vệ anh khỏi sự mệt mỏi ở thành thị
- Cảm giác ấm áp, che chở qua hình ảnh “mùa này so đũa trổ bông”
Sau khi mẹ qua đời:
- Quê hương thay đổi với “cơn đảo điên của đời sống” mang màu sắc bạo lực: “những độ nhậu nhóm, ba mẹ con bên xóm tự vẫn, mấy vụ đâm xe máy, thằng nhỏ trộm chó, một cuộc ẩu đả”
- Quê hương qua lời kể của chị Hai khiến anh cảm thấy “lạc lõng, xa cách và mất mát đớn đau”
- “Đốm bông gòn hiền queo đã thốc bay, cuốn vào dòng loạn lạc”
Sự thay đổi trong cảm nhận về quê hương của nhân vật “anh” trước và sau khi mẹ qua đời phản ánh sâu sắc sự biến chuyển của đời sống và tâm trạng nhân vật. Khi mẹ còn sống, quê hương hiện lên qua những câu chuyện bình dị, gần gũi mà mẹ kể như “cái góc bếp bị dột, cô bạn bên xóm vừa làm sui đầu tay, con lộ bê tông mới toanh phóng qua trước nhà”. Những mẩu chuyện ấy như “sợi dây vô hình” gắn kết anh với quê nhà, trở thành “tấm liếp che nắng, gió”, che chở anh khỏi sự mệt mỏi của cuộc sống thành thị. Hình ảnh “mùa này so đũa trổ bông” gợi lên ký ức ngọt ngào, ấm áp về quê hương .
Tuy nhiên, sau khi mẹ qua đời, quê hương trong mắt anh đổi thay với “cơn đảo điên của đời sống”. Qua lời kể của chị Hai, quê hương mang màu sắc bạo lực, đau đớn với “những độ nhậu nhóm, ba mẹ con bên xóm tự vẫn, mấy vụ đâm xe máy”. Anh cảm thấy lạc lõng, xa cách và mất mát khi “đốm bông gòn hiền queo đã thốc bay, cuốn vào dòng loạn lạc” . Sự thay đổi này không chỉ là sự biến đổi của quê hương mà còn là nỗi đau mất đi người mẹ – cầu nối thiêng liêng với cội nguồn.
Câu 2 (4,0 điểm): Bài văn nghị luận về trải nghiệm của tuổi trẻ
Yêu cầu: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ quan điểm về vấn đề: “Tuổi trẻ cần có sự trải nghiệm”
Hướng dẫn giải chi tiết:
Cấu trúc bài văn:
Mở bài (100-120 chữ):
- Dẫn dắt vào vấn đề: Có thể từ một hiện tượng xã hội, một câu châm ngôn hoặc một sự kiện thời sự
- Đặt vấn đề nghị luận: “Tuổi trẻ cần có sự trải nghiệm”
- Nêu quan điểm cá nhân ủng hộ ý kiến này
Thân bài (400-450 chữ):
1. Giải thích khái niệm:
- Trải nghiệm là “quá trình tìm tòi, khám phá và trải qua những điều mới mẻ”
- Trải nghiệm là “tự mình trải qua để có được hiểu biết, kinh nghiệm; tích lũy được nhiều kiến thức và vốn sống”
2. Bình luận về ý nghĩa của trải nghiệm:
Trải nghiệm mang lại hiểu biết thực tế:
- “Trải nghiệm đem lại hiểu biết và kinh nghiệm thực tế”
- Giúp tuổi trẻ “mau chóng trưởng thành về cách nghĩ, cách sống”
- Bồi đắp tình cảm, tâm hồn để “góp phần cống hiến cho cuộc đời, cho đất nước”
Trải nghiệm giúp khám phá bản thân:
- “Trải nghiệm giúp mỗi người khám phá chính mình để có những lựa chọn đúng đắn và sáng suốt cho tương lai”
- Nhận thức được năng lực, sở thích và định hướng nghề nghiệp phù hợp
Trải nghiệm rèn luyện bản lĩnh:
- “Trải nghiệm giúp mỗi người dấn thân, thử nghiệm để sáng tạo; biết cách vượt qua những trở ngại khó khăn, tôi luyện bản lĩnh, ý chí để thành công”
- Tạo ra những giá trị mới, đổi mới sáng tạo trong cuộc sống
3. Dẫn chứng minh họa:
- Có thể sử dụng các ví dụ về những người trẻ thành công nhờ trải nghiệm
- Ví dụ cá nhân hoặc những câu chuyện thực tế từ cuộc sống
4. Mở rộng vấn đề:
- “Để sự trải nghiệm của con người là đúng đắn và ý nghĩa cần: Gắn với ước mơ, lý tưởng, hoài bão của mỗi con người”
- Cảnh báo về những trải nghiệm tiêu cực: “có những bạn trẻ lại lao vào thử nghiệm những điều có hại, sa vào tệ nạn”
Kết bài (80-100 chữ):
- Khẳng định lại tầm quan trọng của trải nghiệm đối với tuổi trẻ
- Kêu gọi hành động: Tuổi trẻ cần chủ động tìm kiếm những trải nghiệm tích cực
- Mở rộng ra ý nghĩa với xã hội và đất nước
Tuổi trẻ là giai đoạn rực rỡ nhất trong cuộc đời mỗi con người, nơi tràn đầy sức sống, đam mê và khát khao khám phá. Đây cũng là thời điểm để chúng ta học hỏi, trưởng thành và chuẩn bị hành trang cho tương lai. Trong hành trình ấy, sự trải nghiệm đóng vai trò như một chìa khóa vàng, mở ra cánh cửa của tri thức và kỹ năng thực tế. Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm rằng “Tuổi trẻ cần có sự trải nghiệm” bởi nó không chỉ giúp chúng ta phát triển bản thân mà còn góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
Giải thích khái niệm trải nghiệm
Trải nghiệm là quá trình tự mình tìm tòi, khám phá và va chạm với thực tế để rút ra những bài học quý giá. Đó không chỉ là việc học qua sách vở mà còn là sự tích lũy kinh nghiệm thông qua các hoạt động thực tiễn như làm việc, du lịch, tham gia tình nguyện hay đối mặt với thử thách. Với tuổi trẻ, trải nghiệm càng trở nên quan trọng bởi đây là giai đoạn chúng ta có sức khỏe, thời gian và nhiệt huyết để dấn thân và học hỏi .Ý nghĩa của sự trải nghiệm đối với tuổi trẻ
Trải nghiệm mang lại hiểu biết và kinh nghiệm thực tếSự trải nghiệm giúp tuổi trẻ hiểu rõ hơn về cuộc sống thông qua những bài học không có trong sách vở. Giữa lý thuyết và thực tiễn luôn tồn tại khoảng cách, và chỉ khi trực tiếp đối mặt với thực tế, chúng ta mới có thể áp dụng kiến thức một cách hiệu quả. Chẳng hạn, một sinh viên tham gia thực tập sẽ học được cách quản lý thời gian, giao tiếp và giải quyết vấn đề thực tế, điều mà những bài giảng trên lớp khó có thể cung cấp đầy đủ .
Trải nghiệm giúp khám phá và định hình bản thân
Thông qua trải nghiệm, tuổi trẻ có cơ hội khám phá sở thích, năng lực và định hướng tương lai của mình. Một chuyến đi xa tự túc có thể giúp bạn nhận ra khả năng tự lập, hay việc tham gia một dự án tình nguyện có thể khơi dậy niềm đam mê cống hiến. Những trải nghiệm này không chỉ xây dựng sự tự tin mà còn giúp chúng ta đưa ra những lựa chọn đúng đắn cho con đường phía trước .
Trải nghiệm rèn luyện bản lĩnh và ý chí
Cuộc sống luôn đầy rẫy khó khăn và thử thách. Sự trải nghiệm giúp tuổi trẻ học cách vượt qua trở ngại, tôi luyện bản lĩnh và ý chí kiên cường. Ví dụ, Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong hành trình tìm đường cứu nước, đã đi qua nhiều quốc gia, làm nhiều công việc khác nhau để tích lũy kinh nghiệm, từ đó tìm ra con đường giải phóng dân tộc. Những trải nghiệm ấy đã tạo nên một vị lãnh tụ vĩ đại với tầm nhìn và ý chí sắt đá .
Thực trạng và giải pháp
Tuy nhiên, không phải bạn trẻ nào cũng nhận thức được tầm quan trọng của trải nghiệm. Nhiều người chỉ tập trung vào học tập, thi cử mà không chủ động tham gia các hoạt động thực tiễn, hoặc sa lầy vào thế giới ảo, xa rời cuộc sống thực. Thậm chí, một số người lại chọn những trải nghiệm tiêu cực, dẫn đến hậu quả đáng tiếc . Vì vậy, tuổi trẻ cần gắn trải nghiệm với ước mơ và lý tưởng cao đẹp, lựa chọn những hoạt động tích cực như tham gia câu lạc bộ, du lịch khám phá hay làm việc bán thời gian để phát triển bản thân.Kết luận
Tuổi trẻ chỉ đến một lần trong đời, và nếu không tận dụng thời gian này để trải nghiệm, chúng ta sẽ bỏ lỡ những bài học quý giá. Hãy can đảm bước ra khỏi vùng an toàn, đối mặt với thử thách và khám phá thế giới rộng lớn. Sự trải nghiệm không chỉ giúp mỗi cá nhân trưởng thành mà còn góp phần xây dựng một thế hệ trẻ bản lĩnh, sáng tạo, sẵn sàng cống hiến cho xã hội. Vì vậy, hãy sống hết mình và trải nghiệm nhiều nhất có thể khi còn trẻ!
- Đoạn trích Chỗ nào cũng nắng – Nguyễn Ngọc Tư và câu hỏi liên quan
- Viết đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ phân tích sự thay đổi trong cảm nhận về quê hương của nhân vật
- Viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ bày tỏ quan điểm về Tuổi trẻ cần có sự trải nghiệm
- Gạch chân từ khóa quan trọng trong câu hỏi
- Trả lời đúng trọng tâm, tránh lan man
- Đảm bảo cấu trúc, nội dung phù hợp, ngôn ngữ chính xác
- Đọc kỹ đề bài trước khi làm
- Phân bổ thời gian hợp lý cho từng câu
- Trình bày rõ ràng, sạch sẽ
TÀI LIỆU LIÊN QUAN
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |